minimalizm - anlamlı bir yaşam

            İki minimalist olan Joshua FieldsMillburn ve Ryan Nicodemus’un yazdığı bu kitap ikilinin anlamlı bir yaşam için minimalist olma yolundaki tecrübelerini aktarıyor. İkili minimalist yaşam tecrübelerini theminimalist.com sitesini kurarak paylaşmaktadırlar. Kitapta anlamlı bir yaşam sürmek için tavsiyeler verilmiş. Kitap eksik parça yayınları tarafından Hülya Key’in çevirisi ile yayınlanmıştır. 129 sayfa ince bir kitap. Kitabın sonunda kitabın içinde listelemeniz istenilen şeyleri yazabileceğiniz bir bölüm de mevcut.

Betonarme Yapılarda Korozyon

İnşaat sektöründe kullanılan metaller belirli sürelerin sonunda korozyona uğrar. Bu metallerin bazılarında bu süreç yavaş işlerken donatı çeliği gibi bazı metallerde ise daha hızlı ilerlemektedir. Elbette çelik yapıların korozyondan korunması çok önemli bir konu olmakla beraber bu yazının kapsamı dışındadır. Bu yazıda betonarme eleman içindeki donatının korozyonu ele alınmıştır.

The Wind That Shakes The Barley - Özgürlük Rüzgarı

         

            Bu yazı 2006 yılında yayınlanan yönetmen  Ken Loach'unThe Wind That Shakes The Barley - Özgürlük Rüzgarı  filminin incelemesidir. Film İrlanda’nın bağımsızlık savaşı sırasında mücadele eden iki kardeşin hikayesini anlatıyor. Eğer filmi izlemediyseniz  film hakkında oldukça fazla "heves kaçırıcı bilgi - spoiler" içerdiği için önce filmi izlemek isteyebilirsiniz. Bu inceleme hem üç perdeli sekiz sekans yaklaşımına göre hem de Christopher Vogler'ın on iki aşamalı Kahramanın Yolculuğu - The Hero's Journey yaklaşımına göre incelenmiştir. Senaryosu  Paul Laverty'e ait olan bu film 2006 yılında Cannes'da Altın Palmiye'nin sahibi olmuştur. Yönetmen Ken Loch 2016 senesinde I, Daniel Black filmi ile on yıl aradan sonra ikinci kez Altın Palmiye'yi kazanmıştır.

Örgütsel Adalet Algısı

                          Adalet sözcüğü Arapça denge, denklik anlamına gelen “adl” kökünden türetilmiştir (Nişanyan, 2017). Sözcüğün sözlük anlamı; yasalarla sahip olunan hakların herkes tarafından kullanılmasının sağlanması, hak ve hukuka uygunluk, hakkı gözetme, herkese kendine uygun düşeni, kendi hakkı olanı verme, doğruluk gibi anlamlara gelmektedir (Türk Dil Kurumu, 2006). Toplumbiliminde kullanılan anlamı ise “Belli bir toplumda, belli bir tarihsel dönemde bir toplumsal olgunun adil sayılması yoluyla korunması tutumu” anlamına gelmektedir (Ozankaya, 1975: 1).

İnşaat Sektöründe Yaşanan Uyuşmazlıkların Çözümü

Bu yazı Moustafa Kassab; Keith Hipel; ve Tarek Hegazy'in Conflict Resolution in Construction Disputes Using the Graph Model adlı makalesinden özetlenerek çevrilmiştir.

            Karar verme ve bu kararları müzakere etme hayatın aile ilişkilerinden uluslar arası diplomasiye kadar hayatın her alanında karşımıza çıkmaktadır. Anlaşmazlıklar hayatın her alanında olduğu gibi inşaat sektöründe de sıkça karşılaşılmaktadır. American Arbitration Association (Amerikan Tahkim Birliği) verilerine göre her yıl anlaşmazlık yüzünden başvuruların sayısı artmaktadır. Her anlaşmazlık inşaat maliyet ve sürelerinde artışa sebep olmakta ve bunların önüne geçmek için yeni karar alma süreçlerine ihtiyaç durulmaktadır.

            Bu çalışmada inşaat projelerinde karşılaşılan uyuşmazlıkların çözümü için bilgisayar destekli bir model önerilmiştir. GMCR (graph model for conflict resolution) ile bir grafik model oluşturulmakta ve daha sonra GMCR II ile karar alma süreçlerine bilgisayar desteği sağlanmaktadır. Böylece çatışma konuları önceden öngörülüp çatışma oluşmadan önlenmesi hedeflenmektedir.

Tohum Patentleri ile Mülksüzleştirme

           Bu yazı Özgür ÖZTÜRK ve Elife KART tarafından yazılmış "Tarımda Neoliberal Mülksüzleştirme: Tohum Patentleri" adlı Sosyoloji Araştırmaları Dergisi 20. sayısında Nisan 2017 tarihinde yayınlanan makalenin özetidir.

            Makale günümüz tarımında uygulanan tohum politikasının köylüleri nasıl topraksızlaştıracak politikalara dönüştüğünü anlatmaktadır. Teknolojinin ilerlemesi ile birlikte küresel tarım ve kimya şirketleri geleneksel tohumlara göre daha verimli ve dayanıklı tohumlar üretmeyi başarmışlardır. Ancak bu tohumlar üzerindeki hakları sadece bir mal satışı şeklinde olmamakta genetiğini de bir meta haline getirmektedir. Bu durumda sattıkları tohumların patentli genetik haklarının ellerinde olduğunu iddia ederek çiftçilerin yüzyıllardır yapmakta olduğu tohum üretimini engellemektedirler. Bu durum çiftçilere ağır bir yük getirerek onları topraksızlaştıran bir politika aracı haline gelmiştir. Bu durumun oluşmasında biyolojik-genetik gelişmeler sonucunda üretilen hibrit tohumların bir meta haline gelmesi ve bunların hukuki olarak hak iddia edebilmesini sağlayan patent, fikri mülkiyet yasaları vardır.

Stratejik Yönetim Ve Toplam Kalite Yönetimi Arasındaki Farklar Ve Benzerlikler

            Stratejik yönetim 1960lı yıllardan itibaren önce çok uluslu şirketlerde daha sonraları ise diğer özel şirketler ile kamu kuruluşlarında kullanılmaya başlanmıştır. 1980 yılından itibaren Amerika’da özellikle yerel yönetimler stratejik yönetim anlayışını benimsemiştir. Türkiye’de 2005 sonrası yasal düzenlemeler ile kamu kuruluşlarında zorunlu hale gelmiştir. Kamu yönetimi ve mali kontrol kanunu ile kurumların misyon, vizyon, stratejik hedef ve amaçlar belirlemesi gerekmektedir. Ölçülebilir hedefler belirlenen süre sonunda ölçülerek amaçların gerçekleşip gerçekleşmediği belirlenir. Bütçelerini stratejik planlarına, amaç ve hedeflerine uygun düzenlemek zorundadırlar.

Ulus'ta Cumhuriyet Dönemi Mimarisi

            Mustafa Kemal 19 Mayıs 1919 yılında Samsun’a ayak bastığında İstanbul işgal kuvvetlerince ele geçirilmiş İzmir’e Yunan askeri çıkmıştı. Anadolu çepeçevre düşman işgali tehdidi altındayken Ankara bu toprakların tam ortasında önce direnişin komuta merkezi ardından da yeni kurulan cumhuriyetin başkenti olmuştur. Bu İç Anadolu kasabasının seçiminde şüphesiz ki coğrafi olarak cephelere uzaklığının etkisi vardır. Demiryolu ulaşımına sahip silah ve askerlerin ikmal merkezi olması dolayısıyla önemli bir istasyondur Ankara. 

            Ulus Tren Garı

            Bu küçük kasabada Mustafa Kemal ilk olarak Ulus Tren Garı olarak kullanılan binayı karargâh haline çevirmiştir. İki katlı bu binanın üst katı başkomutanlık merkezi alt katı ise yaverlere ayrılmıştır. Yemek yapımı çamaşır yıkanması gibi işleri de Fikriye Hanım yapmaktadır. Direksiyon binası olarak geçen bina Fotoğraf 1’de görüldüğü üzere daha sonra yapılan garın çelik eklemeleri ile bir kısmı garın iç bölümünde bir kısmı ise dış bölümünde kalmıştır.

Fotoğraf 1 Ulus tren garı müze haline getirilmiştir. (Fotoğraf: Barış Durukan)

Hayvan Çiftliği

Hayvan çiftliği, George Orwell’ın 1984 adlı kitabı ile birlikte en çok bilinen kitabıdır. Her iki kitap da distopya olmakla birlikte Hayvan Çiftliği kırsal bir distopyayı anlatmaktadır.  George Orwell kitabı 1943 Kasım -1944 Şubat tarihleri arasında yazarken ikinci dünya savaşı tüm hızıyla devam etmekteydi. Bu savaş ortamında Fabl türünde bir masal yazmıştır. Kitabın alt başlığı olarak da Orwell Bir Peri Masalı ismini koymuştur. Kitabın konusu İngiltere’de bir çiftlikte geçmektedir. Hiciv tarzında yazılmış ve içinde bol gönderme barındıran bir kitaptır. Kitapta hayvanlar üzerinden düzen eleştirisi alegoriler ile anlatılmıştır. Her hayvanın tek tek bir karakteri olmasa da bazı hayvanlar kitapta öne çıkmaktadır. Kimi hayvanlar gerçek hayattaki kişileri temsil etmekte kimileri ise genel olarak bir düşünceyi savunan grubu temsil etmektedirler.

Değişen Refah Devletleri ve Sosyal Yardımlar

Şenay Gökbayrak'ın Değişen Refah Devletleri Sosyal Yardımlar adlı makalesinden özetlemiştir.

            Makale krize giren sosyal sigorta modelinin iş gücü piyasasına gittikçe daha sıkı bağlandığını, bunun da iş gücü piyasası dışında kalan kesim için olumsuz bir etki yarattığına işaret etmektedir. İşsizlik ve güvencesiz çalışma koşulları büyük bir kitleyi sosyal yardıma muhtaç kılarken aynı zamanda sosyal yardımın bu kitlelere ulaşamamasını sorun olarak ele almaktadır.

            Makalede Türkiye’deki refah rejiminin özellikleri incelenmiştir. Sosyal yardımların tarihi gelişimi ve gelişmiş refah devletlerindeki sosyal yardımların son yıllardaki değişime bakılarak Türkiye açısından bir karşılaştırma yapılmıştır. Türkiye’de değişen refah rejiminin pratikteki uygulamalarına değinilmiştir.

Küçük Ölçekli İnşaat Projelerinde Proje Yönetimi ve Planlama

Bu makele "Development of a Project Scope Definition and Assessment Tool for Small Industrial Construction Projects" adı ile "Wesley Collins, Ph.D.; Kristen Parrish, Ph.D., ; and G. Edward Gibson, Jr., Ph.D., " tarafında  Journal of Management in  Engineering, dergisinde yayınlanmıştır. Bu yazı  özetlenmiş halidir. (ASCE, ISSN 0742-597X.)(2017, 33(4): 04017015)

                 Bu makale küçük projeler için ön yüz planlaması geliştirilmesine bir katkıda bulunabilmek için hazırlanmıştır. Bir inşaat projesinin ilk aşamasında projenin tanımlanması projenin maliyet, süre gibi performanslarını büyük ölçüde etkilemektedir. Project Definition Rating Index Tools  (PDRI) araçları iki ana bileşenden oluşur: bir projenin front-end planlama aşaması sırasında ele alınması gereken belirli ögeleri yapılandırılmış bir açıklama listesi ve her ögenin alette diğer tüm ögelere göre önemini nicelik olarak belirten ağırlıklı bir puan sayfası. Elemanlar üç ayrı bölüme ayrılır (kararın temeli, tasarımın temeli ve yürütme yaklaşımı) ve daha sonra kategorilere ayrılır. Her bir öge, ögenin açıklamasını ve bir öge değerlendirilirken göz önüne alınması gereken ek ögeleri içeren ayrıntılı bir anlatıya sahiptir.

            Araştırmanın hedefi küçük ölçekli projeler için PDRI oluşturmaktır. Araştırmada 20 uzmandan ve 3 akademisyenden alınan veriler neticesinde oluşturuldu. Araştırma 3 ayrı proje değerlendirme indeksi oluşturdu ve bu üç ana başlık altında sekiz başlık belirlendi.

İnşaat Sektöründe İnovasyon ve Dönüşümcü Liderliğin Örgüt İklimi Üzerindeki Etkisi

Bu yazı "Understanding the Interplay of Organizational Climate and Leadership in Construction Innovation" adlı "Anita M. M. Liu and Isabelle Y. S. Chan" yazarlı makalenin özetlenmiş halidir. (DOI: 10.1061/ (ASCE) ME.1943- 5479.0000521. © 2017 American Society of Civil Engineers.) 

            Yenilik ve dönüştürücü liderlik bir organizasyon için önemli değerler yaratabilmektedir. Bu çalışma inovasyon ikliminin ve aktarım ikliminin inşaat sektöründeki liderlik ve yenilik arasındaki ilişkiler üzerindeki rolünü araştırmayı amaçlamaktadır. Ankete katılan 500 kişiden (müşteri geliştiricileri, inşaat danışmanları ve Çin'deki müteahhitler) 158 dönüş ile bir anket yapıldı.

            Bir bireyin ihtiyaçları temsil ettiği ve dönüştürdüğü süreçte, değer verici kişinin, değer verilen nesne ile kişiyi ve nesneyi çevreleyen çevre arasındaki bağımlılıklardan etkilenen duyarlı bir değer yargılama sürecine girer. Buna ek olarak, değerin bilişsel rasyonel analizi, eylemlerin seçimini ve öznel değer ile gerçek ortam arasındaki tutarsızlığın uzlaşmasını belirler. Böyle bir karar verme süreci, çevrenin ve nesnenin etkisine maruz kalmış olan bireyin deneyimine ve / veya arzularına dayanmaktadır. Dolayısıyla lider ve örgüt arasında ayrılmaz bir bütün vardır. Çünkü yenilikçi bir liderlik anlayışına sahip olmayan liderlerin örgütleri dönüştürmesi beklenemez.

            Bu araştırmanın anketleri, Çin'deki müşteri geliştiricileri, inşaat danışmanları ve müteahhitlerden oluşan farklı kuruluşlardan 500 kişiye dağıtıldı. Veriler, ankete katılan 158 kişiden (% 31.6 yanıtlama oranı) e-postayla, web tabanlı bir anket sistemi, faks geri dönüşü ve yüz yüze görüşme yoluyla geri gönderildi. Ankete katılanların% 73.4'ü kuruluşlarında 5 yıldan fazla tecrübe sahibiydi.

Uluslararası İnşaat Projelerinde Ülke Seçimi

Bu yazı "Quantitative Analysis for Country Classification in the Construction Industry" adlı "Kang-Wook Lee, Ph.D., ; and Seung H. Han, Ph.D., " yazarlı makalenin özetidir. (DOI: 10.1061/(ASCE)ME.1943-5479.0000522. © 2017 American Society of Civil Engineers.)

            Uluslararası inşaat projelerinin performansları ev sahibi ülkenin koşullarına bağlıdır. Ülkelerin sistematik değerlendirmesi için ortaya çıkan bir ilgiye ve ihtiyaca rağmen, mevcut çalışmalar vaka incelemeleri ile sınırlı kalmaktadır. Yurtdışına çıkmak önemli miktarda kaynak gerektirdiğinden, bir şirketin karar verme sürecinde ülke değerlendirme ve seçim süreci önemlidir. Bu makalede inşaat sektöründeki ülkeleri sınıflandırmak için niceliksel bir analiz yapmaktadır. 32 ülke dört farklı faktöre (iş ortamı, pazar fırsatları, proje başarısının olasılığı ve pazar deneyimi) göre sınıflandırmakta ve her ülkenin mevcut durumunu açıklamaktadır.

Türkiye’de Sosyal Politika: İlkeler, Sorunlar Ve Çözüm Önerileri

Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Politika Forumu Aralık 2014 tarihli makalenin özetidir.

            Bu makalede sosyal politikanın tanım ve temel ilkelerini ortaya koymakla beraber Türkiye’de sosyal politika uygulamalarının durumlarını analiz etmiş ve eksik yönlerini göstermiştir. Türkiye’deki sosyal politika sorunlarına çözüm önerileri getirmiştir.

            Makalede sosyal politikanın temel ilkeleri, Türkiye’deki sosyal politika alanı, sosyal harcamalar ve vergi, istihdam ve yoksulluk, Türkiye’de istihdam alanında karşılaşılan sorunlar, yoksulluk ve sosyal yardım, sosyal bakım politikaları, sağlık sistemi, eğitim sistemi, LGBTİ, konut, çevre ve ulaşım konuları işlenmiştir.

Devlet-i Aliyye - Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar

             Halil İnalcık’ın Devlet-i Aliyye adlı bu eseri Osmanlı İmparatorluğu’nun kuruluş öncesi durumundan başlayarak klasik dönemini siyasal, kurumsal ve toplumsal olarak incelemektedir. Bu incelemeleri mümkün kılan ise zengin Osmanlı arşivi olmuştur. Kitabın ilk bölümü siyasi tarih ağırlıklıdır. İkinci bölümde ise devlet, toplum ve ekonomi incelenmiştir. Beylikten imparatorluğa giden bu süreç sadece siyasal tarih açısından değil toplumsal dinamikler ve iktisadi açıdan da ele alınmıştır. Ayrıca bilinen tarih yazımına önemli karşıt tezler öne sürülmüştür ki en göze çarpanı Osmanlı’nın kuruluş tarihini 1302 olarak kabul etmesidir. Bunun dışında Osmanlı’nın devlet yapısını inceleyerek özellikle yabancı kaynaklardaki çadır devletinden gelme iddiaları çürütmektedir. Kitap 14. Yüzyılın hemen başında Anadolu’da küçük bir Türkmen beyliğinin nasıl olup da zamanının en güçlü imparatorluğu haline geldiği sorusuna cevap aramaktadır.

Bürokratik Teşkilatın Esasları

            Bu yazı Max Weber’in, "Bürokratik Teşkilâtın Esasları: îdeal Bürokrasi Tipinin Tesisi" adlı eserinden özetlenmiştir. 

        Eserde Max Weber ideal bürokratik örgütlenmeyi ele almaktadır. Weber’in öngördüğü bürokratik teşkilat halen geçerliliğini korumaktadır. Memurun iş güvencesi, liyakat, hiyerarşik yapılanma ve hukukilik gibi konulardan bahseden Weber günümüz bürokrasisinin temel ilkelerini belirlemiştir.

            İdari teşkilat kanun ile yetkileri belirlenmiş resmi bir örgüttür. Örgüt sürekli belli bir dönem için değil sürekli olarak kurulmuştur. Bu örgüt hiyerarşik bir yapıdadır. Üstün astı denetleme yetkisi vardır. Memurlar belli kurallar çerçevesinde hareket ederler ve eğitimleri ölçüsündeki kadrolara tayin olurlar. Memurun özel mülkiyet ve yaşantısı ile iş yaşantısı tamamıyla birbirinden ayrılmıştır. Görev icabı kullandıkları devlet kaynaklarına karşı sorumludurlar ve hesap vermek zorunluluğu vardır.  Memur bulunduğu makamın geçiciliğinin farkında olmalıdır. Makam memura bir mülk, unvan gibi verilmez. İş güvencesi gibi konular ise memurun görevini nesnel ve bağımsız olarak yerine getirebilmesi için verilir. Tüm idari işlemlerin yazılı olması esastır.

       

Devlet – Üniter Devlet – Federal Devlet

     

            Devlet

            Klasik anlamda devlet, toplamsal düzeni sağlamak için yasalar koyan, güvenlik için silahlı örgüt kuran ve adalet için mahkemeler kuran bir örgütlenmedir.  Devlet tanımı yapılabilmesi için ülke denilen bir toprak parçası, o ülke üzerinde yaşayan halk olmalı ve egemenliğini bağımsız şekilde kullanabilmesi gerekmektedir. Devlet ilk çağlardan itibaren insanların bir arada yaşamasının sonucu olarak bir organizasyon ihtiyacından doğmuştur. Giderek artan iş bölümü ile toplumsal yapılar oluşmuş ve insanların şehir devletlerini kurmasına yol açmıştır. Daha sonra devletler giderek büyümüştür.

            Üniter Devlet

            Ülke üzerinde tek bir merkeziyetçi yapının egemen olduğu devlet biçimidir. Tek bir yasama, tek bir yürütme ve tek bir yargı vardır. Yetkilerin merkezde toplanması merkezi çok güçlü kılarken yerel sorunlara duyarsız ve sorunları çözmede hantal bir yapı oluşturabilir. Bu yüzden yerinden yönetim kavramı ile merkezin bir kısım yetkileri yerel yönetimlere devredilebilir ancak bu yetki devri asla bir federe bir devletin yetki düzeyine ulaşamaz. Özerk yönetimlerin bulunması üniter devlet yapısına zarar vermez.

Örgüt Teorisi

           Notes on the Theory of Organization (1937) adlı  Luther Gulick'in çalışmasının özetlenmiş halidir (çevirmen Dr. Behzat YÜCEDAL). ,

Gulick bu çalışmasında iş bölümü ve iş bölümünün örgüt yapısını nasıl oluşturduğuna değiniyor. İş bölümü büyük işlerin yapılmasında veya birçok bilgiyi bir arada barındırması gereken işlerde her zaman zorunlu olmuştur. Bununla beraber iş bölümünün verimliliği artıracağı ve uzmanlaşma sağlayarak teknik becerilerin giderek artıracağı bir gerçektir. İnsan doğası gereği her şeyi bilemez ve her konuda uzman olamaz. Bugün uzmanlıkların daha dar alanlarda ortaya çıktığını görmekteyiz. 100 yıl önce sadece inşaat mühendisliği adı altında toplanan teknik alanlar bugün çevre, harita, trafik mühendisliği gibi birçok alt alana bölünmüş ve bu bölünme giderek daha dar alanlarda daha yüksek uzmanlık bilgisi ihtiyacından doğmuştur.  Tüm bu uzmanların belirli bir amaç çevresinde toplanması örgüt gerekliliğini ortaya koymuştur ve iş bölümü örgütün temelini oluşturmaktadır. Bunun yanında sadece uzmanlık değil işin büyüklüğü de iş bölümünü gerektirmektedir.

Danimarka Kamu Diplomasisi

             Bu yazı Danimarka kamu diplomasisinin çalışma ilkelerini belirlemek için oluşturulan kılavuzdan özetlenmiştir. Kılavuz dış temsilcilikler için hazırlanmıştır. Kamu diplomasisinin tanımı, uygulamaları ve hedef grupları ele alınmıştır. Etkili bir kamu diplomasisi için tüm paydaşlar arasında koordinasyon gereklidir ve bu koordinasyondan dış işleri bakanlığı sorumludur.

            Diplomasi, diğer ülkelerle iyi ilişkiler kurmayı, geliştirmeyi ve güçlendirmeyi gerektirir. Geleneksel diplomasi devletler arasında gerçekleşir. Kamu diplomasisi ise devlet ile genel olarak halk veya belirli hedef gruplar arasında gerçekleşir. Geleneksel diplomasi ve kamu diplomasisinin amacı, Danimarka ve Danimarkalıların siyaset, güvenlik, ekonomi, iş koşulları, çevre, eğitim, kültür ve diğer alanlardaki çıkarlarını desteklemek ve korumaktır. Danimarka, kültürü, kurumları ve politikalarını diğer ülkelerdeki insanlar için güvenilir ve anlaşılır olarak aktarmayı ve onların onaylama, reddetme veya farklılıkları görebilmelerini amaçlar. Danimarka’nın temsil ettiği değerleri toplumlara anlatmak esas amaçtır. Farklı bakış açılarındaki ve kültürlerdeki insanlar arasında iletişim ağı ve anlayış oluşturulmasını sağlar.

Coğrafya ve Devrim

            Kitap 2001 yılında Edinburg Üniversitesi Coğrafya Bölümünde yapılan konferansta sunulan makaleler derlenerek hazırlanmıştır. Akademisyenler tarafından hazırlanan bu kitap doğal olarak akademik bir dil içermekte içinde çokça dip not ile birçok kaynağa atıflarda bulunarak ileri okumaların yolunu açmaktadır. Toplantıda coğrafya disiplininin uygulama alanlarını ve gerçekleşen devrimleri açıklayan alanında uzman kişiler yer almıştır. Dört gün süren bu toplantının sonucunda 3 bölüm altında 12 makale yer almaktadır:

            Coğrafya ve Bilim Devrimi: Uzay, Mekân ve Doğa Bilgisi

            Coğrafya ve Teknik Devrim: Zaman, Mekân ve İletim Araçları

            Coğrafya Ve Siyasal Devrim: Coğrafya ve Devlet Yönetimi

Online Dünyada Etik Değerlerimiz Nasıl Oluşacak?

            Elektronik ve network ortamında uyulması gereken kuralları tanımlayan normlar ve kodlar kısaca bilişim etiğini ifade eder. Bilişim Etiğine, bilişim alanında uyulması gereken yazılı ve yazılı olmayan kurallar diyebiliriz.

 ( TCK)  “Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar” başlığı altında yasal düzenlemeler getirmeye çalışsa da hızla gelişen teknolojiye yasalar ayak uyduramamaktadır. Çokça tartışılan bir konuda İnternet geçmişinin silinme hakkıdır. Artık her yaptığımız internetin bir köşesinde iz bırakmaktadır. Geleceğin devlet başkanları belki de şu anda sosyal medyada ileride utanacakları selfiler çekip internetin o unutmaz hafızasına koyuyorlar. Tanıştığımız insanları daha yakından tanımak için artık onları “googlelıyoruz”.

Türkiye'de Afet Politikaları

Türkiye iklim şartları topoğrafik ve tektonik yapısı nedeniyle neredeyse tamamı bir afet bölgesidir. 10. Kalkınma planı verilerine göre bir önceki dönemde şehirleşme oranı %67,5’tan %72,3’e yükselmiştir. Bu şehirleşme trendinin devam edeceği öngörülebilir. Şehirleşmenin artması nüfus yoğun bölgelerin oluşmasına bu da afetten etkilenen kişi sayısının artmasına yol açmaktadır. Günümüzde afet sonrası yapılacak müdahale planlarından afet risklerini azaltma planlarına geçilmiştir. Afet olmadan önce alınacak tedbirler daha önemli hale gelmiştir. Bu kapsamda risk ve risk azaltma kavramları önemli bir yer tutmaktadır. Bu kavramların yaygınlaşması ile beraber afetlere bakış açısı değişmiş öncelik afet sonrası müdahaleden afet öncesi önlemlere kaymıştır.

            En sık görülen afetler su baskını, sel, çığ, toprak kayması, yangın gibi afetler iken geniş bölgeleri etkilemesi ve yıkıcılığı sebebi ile en çok zararı veren afet ise depremdir. Ülkemizin deprem kuşağında olması, çarpık şehirleşme ile birleştiğinde en önemli sorun haline gelmektedir.

Etik Liderlik

          Liderlik büyük örgütlerin oluşması ve bunların sevk ve idare gereksinimleri ortaya çıktığı sanayi devriminden beri önemli bir konudur. Önce örgütler daha sonra da liderlik önemli inceleme alanları olmuştur.

            Etik ise felsefenin bir konusu iken son yıllarda uygulamalı etik alanında önemli gelişmeler yaşanmış ve bu konu üzerine birçok çalışma yapılmıştır. Günümüzde etik evrensel değer biçimi olarak hayatımızın insanlarla ilişkili her alanında kendine yer bulmaktadır.

            Günümüz literatüründe daha çok “Etik Liderlik” şeklinde kullanılsa da “Etik Önderlik” şeklinde çalışmalar da mevcuttur (Öktem & Ömürgönülşen, 2005). Bu raporda etik liderlik incelenmiş olup, önce etik daha sonra liderlik ve en son etik liderlik üzerine literatür taraması yapılmış etik liderlik ve örgüt ilişkileri hakkında bilgi verilmiştir.

Etik Açıdan Takdir Yetkisi

Takdir yetkisi (Pouvoir discretionnaire) idarelerin yasalar ile belirtilmemiş alanda serbestçe karar verebilmesi anlamına gelir (PEKİNER, 1961, s. 1-2). Ancak bu kararların da yargı denetimine açık olması gerekir. Yargının da idari işlemlerin hukuka uygunluğunu kontrol yetkisi vardır. Takdir yetkisi ve bağlı yetki iki ayrı kavramı ifade eder. Bağlı yetki idarelerin üzerinde tasarruf hakkı bulunmayan eylem ve işlemleridir. 

Örneğin bir üniversite, kazanan her öğrencinin kaydını yapmak zorundadır. Bu tür yetkilere bağlı yetki denir. İdarenin tüm kullanacağı yetkileri için düzenleme getirebilmek pratikte imkansızdır. Rutin işlevlerine getiren düzenlemelerle yetkileri bağlı yetki kapsamına alınabilinirken farklı olay ve zamanda daha esnek karar alması gerekebilir. Bu durum takdir yetkisi ile aşılır. Takdir yetkisi şekil, sebep, konu ve maksat içeriğini barındırır ve hukuki olarak bu unsurlar üzerinden incelenir. Yargı yerindelik denetimi yapamaz. (Çağlayan, 2003, s. 173-177) Maksattan kasıt ise kamu yararıdır. Kamu kurumlarını yöneten idareler kamu yararı dışında bir maksadı olamaz. Kamu yararı olup olmamasının incelenmesi de yargı yolu ile olur. İdare keyfi bir şekilde takdir yetkisini kullanamaz (Özer ve Demir Avukatlık, 2014, s. 1). Takdir yetkisi doğası gereği yönetmelikler ile düzenlenmeyen alanda kullanılmak için verildiğinden her zaman tartışma konusu olmuştur.

Kamu Etiği Açısından İdeal Bürokrasi Kuramı

Maximilian Weber ideal tip bürokrasi kavramı ile olması gereken en iyi bürokrasi ya da arzulanan ulaşılmaya çalışan bürokrasi kavramlarını değil daha çok belli koşullar altında ve pratikte görülmeyen teorik bir bürokrasi kuramını anlatmıştır (Sevgi, 2012, s. 1).

            Weber’in ideal bürokrasi yasalara ve rasyonelliğe vurgu yapar. Kamu görevlilerinin yetki ve sorumlulukları yasalar ile belirtilmiş olmalıdır. Bu yasalar sayesinde kamu görevlisi emirleri yerine getiren bir kapı kulundan kamu hizmeti yapan bir görevliye dönüşmüş olur (Dursun, 2012, s. 143). Kamu görevlilerinin yasalara uygun davranması hem hukuki hem de etik bir zorunluluktur (Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri, 2005). Böylece hizmetinde esas alacağı bir kamu yararı kavramı doğmuş olur. Kamu yararına uygun davranmak ise kamu etiğinin başlıca kaynağını oluşturur (Uluğ, 2009, s. 10).  

Avrupa Konseyi Kamu Görevlileri İçin Davranış Kuralları İle Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkelerinin Karşılaştırılması

“Avrupa Konseyi Kamu Görevlileri İçin Davranış Kuralları” ilk maddesi bu ilkelerin tüm kamu görevlileri için uygulanacağı ve kamu hizmeti gören özel organizasyon çalışanlarına da uygulanabileceği belirtilmiştir. İstisna olarak ise halk tarafından seçilen yöneticiler, hükumet üyeleri ve yargı mensupları kapsam dışı bırakılmıştır.  “Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri” ikinci maddesinde daha detaylı olarak kamu görevlileri sıralanmış ve bu ilkelerin bu görevliler için geçerli olduğu ancak istisnalar olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi Üyeleri, Bakanlar Kurulu üyeleri, Türk Silahlı Kuvvetleri, yargı mensupları ve üniversiteler sıralanmıştır. Burada Avrupa Konseyi tüm seçilmişleri kapsam dışı bırakırken Türkiye’de mahalli yönetimler de kapsam içinde tutulmuş ancak üniversite ve TSK kapsam dışına çıkarılmıştır. Üniversite ve TSK’nın niçin kapsam dışına çıkarıldığına bir netlik de getirilmemiştir. Ayrıca seçilmişler olarak tanımlanan belediye başkanları ise bu yasa kapsamı içine alınmıştır.

Birinci ve Onbirinci Kalkınma Planları

            İlk kalkınma planı 1963-67 yılları arasını kapsar. Kalkınma planlarının yapılması 1960 darbesi sonrası oluşturan 1961 anayasasında yer almaktadır. Bu plan 15 yıllık bir kalkınma perspektifinin ilk ayağını oluşturur. İlk bölümde mevcut durum ortaya konmuştur. İkinci bölümde 15 yıllık kalkınma perspektifinin nedenleri sıralanmıştır. Diğer bölümlerde toplumsal yapılar, ekonomik kalkınma, sektörlerin durumu ve gelecekleri ele alınmıştır.

            Bilimsel araştırmalar için bütçe ve personeller belirlenmiştir. Kütüphanelerin kurulması bu kütüphanelere yabancı yayınlar ve çevirilerinin konulması planlanmıştır. Bilim insanlarının yetiştirilmesinde seçici davranılacağı ve maddi imkanlarının iyileştirileceği belirtilmiştir. Planda Bilimsel ve Teknik Araştırmalar Kurulu’nun kurulması geçmektedir. Bu bugün halen varlığını sürdüren TÜBİTAK’ın kurulmasını sağlamıştır.

Demiryolu Kazaları

            Demiryolları tüm dünyada yaygın olarak kullanılan temiz hızlı ucuz ve çevreci bir ulaşım ağı sağlamaktadır. Bu ulaşım ağı tarihsel sürecinde birçok gelişme ile birlikte kazalara da sahne olmuştur. Havayolu ulaşımından sonra en güvenli ulaşım şekli olan demiryolları kazaları sadece ulusal çapta değil uluslar arası çapta da yankı bulmaktadır. Teknoloji geliştikçe kazaların önlenmesi ve oluşan kazalara müdahale yöntemleri de gelişmektedir. Avrupa Birliği’nin de demiryolu güvenliği ile ilgi yayınladığı 2004/49/EC kodlu demiryolu güvenlik direktifleriyle uluslar arası bir norm oluşmaya başlamıştır.

Uluslararası İnşaat Projelerinde Yapı Bilgi Modellemesi (Bim) Kullanımı Ve Uygulamaları

          Yapı tasarım sektörü şimdiye kadar birçok değişimden geçti. Yapı tasarımcıları hesap cetvelleri ile tablolardan ve elle yapılan işlemler ile hesaplama yaparken, önce hesap makinelerinin yaygınlaşması ile hesap cetvelleri ve elle yapılan işlemler hızlanmış ancak asıl büyük değişim bilgisayarların yaygınlaşması ile yaşanmıştır. Proje çizimleri rapido kalemlerle yapılırken CAD sistemlerinin yaygınlaşması ile devrimsel bir değişim gerçekleşti. Bir anda tasarım ofislerinde aydıngerler ortadan kalkmış, teknik ressamlara olan ihtiyaç giderek azalmıştır. Proje çoğaltmak için gidilen ozalitçiler, dijital baskı merkezlerine dönüşmüştür.  Artık hem hesap hem grafik modelleme ile çizim yapan bütünleşmiş programlar kullanılmaktadır. Bu dönüşüm çok hızlı bir biçimde olmasının sebebi büyük bir ihtiyaca karşılık gelmesidir. Son yıllarda kullanılmaya başlanan ve giderek yaygınlaşan BIM (Building Information Modeling) ise henüz sektörde topyekun bir dönüşüm yaratamamıştır. Bunun sebebi yeni bir şey yapmaktan çok var olan işleri tek çatı altında toplamasıdır.  Ancak giderek daha fazla uzmanın çalıştığı projeler, daha karmaşık ve büyük yapılar yapıldıkça bu sistemin yaygınlığı hızla artacaktır.

Gesteland’ın Kültürel Boyutları

        Richard R. Gesteland iş hayatında kültürel farklılık davranışlarını karşılıklı olarak incelemiştir. Amerikalı bir iş adamı olan Gesteland 30 yıl boyunca 45 farklı kültürü incelemiş ve bu kültürlerin davranışlarını karşılaştırmalı olarak ele almıştır. 4 boyutta incelenen kültürel davranışları bölge bazlı olarak ele almıştır. Bu 4 boyut anlaşma odaklı - ilişki odaklı, formal – informal,  monokronik – polikronik, iletişime açık – içine kapanık şeklinde sıralanabilir.

Yurt Dışı Müteahhitlik Hizmetlerinde Karşılaşılan Problem Ve Avantajlar

   

Türkiye sayı olarak en fazla müteahhitte sahip ülkelerden biri. Bu sayı yurt dışında da benzerlik göstermektedir. ENR Top 225 listesinde kimi seneler en fazla müteahhit sokan ikinci ülkedir. 1972 yılında STFE’nin Libya’da liman ihalesi almasıyla başlayan yurtdışı müteahhitlik hizmetlerimiz büyüyerek devam ediyor. Bu süreçte elde ettiğimiz bazı kazanımlarımız, avantajlarımızın ve karşılaştığımız problemler NAFİA kitabı sayfa 129 ile 195 arasındaki söyleşiler bölümü kaynak alınarak aşağıda sıralanmıştır.

APPLE Kuruluş Hikayesi

Steve Jobs, Steve Wozniak ve Ronald Wayne tarafından 1976 yılında kurulan Apple yıllık 215 milyar dolar gelir ile(2016) dünyanın en büyük şirketleri arasındadır. (1)

Steve Wozniak lisede elektroniğe ilgili bir genç. Üniversiteye başladığında önce Hewlett-Packerd’de(HP) yarı zamanlı daha sonra ise tam zamanlı olarak çalışmaya başlar. Bu sırada kendi gibi elektroniğe meraklı gençlerin toplandığı amatör homebrew elektronik kulübünün davetine icabet eder. Burada devre kartına birkaç parça lehimleyerek oluşturulan ”Altair” adında bir bilgisayar kiti görür. Bu ilk kişisel bilgisayarı yapmak için Wozniak’a ilham kaynağı olur. Hemen kolları sıvayan genç dahi klavyesi ve ekranı olan bir tümleşik ilk bilgisayarı tasarlar. Bu tasarımını ilk olarak arkadaşı Steve Jobs’a gösterir.

Jobs ile Wozniak daha önce blue box adında bedava telefon görüşmesi yapılmasını sağlayan bir alet satışında beraber çalışmışlardı. Bu aleti tabi ki Wozniak tasarlamıştı. Wozniak mükemmel bir mühendis ve az bulunur bir deha olmasına rağmen para işleri ile hiç ilgilenmeyen içine kapanık bir nerd’dü. Steve ise bilgisayara meraklı olsa da üniversiteyi bırakıp Hindistan'a giden döndüğünde ise ot partilerine takılan bir hippiydi ancak hırslı ve pazarlama yeteneği ile doluydu. Bu ikilinin birbirini tamamlayan kişilikleri dünyanın en büyük şirketlerinden birini kurmalarını sağlayacaktı.