Gig Ekonomisi

2021 yılında insan kaynakları trendleri; Gig ekonomisi, yapay zekâ, uzaktan çalışma, bulut bilişim olarak sıralanabilir. Gelişen teknoloji ve dijitalleşeme ile insan kaynakları da çağın gerektirdiği dönüşümleri sağlamaktadır. Bu dönüşümlere Covid 19 salgını ile beraber zorunlu olan insanların izolasyon ihtiyacı eklendiğinde insan kaynakları yönetiminde dijitalleşme daha fazla öne çıkan ve talep gören bir süreç olmuştur. (Tekin, 2021)

 

     Gig ekonomisi son yıllarda birçok akademik makaleye konu olmuştur. Bu yeni kavram genel olarak işçiler ve işverenler arasındaki kısa süreli ilişkileri anlatmakta kullanılır. Gelişen dijitalleşme ile birlikte işveren ve iş görenlerin eşleşmesini kolaylaştıran ve iş gücü ile paranın karşılıklı değişimini anlatmaktadır. Freelance çalışmaya benzer şekilde tek bir işverene sürekli bağlı olmadan serbest çalışma olarak da düşünülebilir. Gig ekonomisinde işveren ile iş gören arasında klasik bağ yoktur.  Çalışanların başarılı olması için kesin olamayan kriterler ve kurallar vardır. Çalışana klasik durumdan daha küçük görevler verilir. İş gücü coğrafi olarak dağınıktır. Çalışanlar bu sisteme en çok ek gelir sağlamak için girmektedir (Şen & Bütün, 2021). Gig çalışanları ortak platformlar aracılığı ile şirketler ile eşleşmektedir. Burada platform üzerinde anlaşma sağladıktan sonra ödemeler EBay Etsy gibi platformlar aracılığı ile yapılmaktadır  (Çiğdem & Erdoğan, 2018).

 

Dijital Çağda Yükseköğretim

 

     Ayşe TAŞKIRAN

     Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi AUAd 2017, Cilt 3, Sayı 1, 96‐109

 

     Makalenin amacı Eğitimde yaşanan dijitalleşme sürecinde dünya genelinde konunun ele alınış şekli ve çeşitli uygulamaları inceleyerek Türkiye’de yükseköğretimde dijital eğitim dönüşümü sürecinde neler yapılabileceğini tartışmaktır.

     Makale hızla ilerleyen teknoloji ile internet kullanım oranlarını ve internete hangi araçlar ile giriş yapıldığını inceleyerek başlamaktadır. Klasik durumda öğretenin bilgiye sahip olması ile elinde tuttuğu güç bilgi kaynaklarına erişimin kolaylaşması ile giderek erimektedir. Yükseköğretim kurumlarının hızla değişen eğitim sürecine ayak uydurmakta geriden geldiği belirtilmiştir. Berkeley üniversitesinin dijital eğitim dönüşü için hazırladığı rapor incelenmiştir. E-öğrenme ve uzaktan eğitim giderek yaygınlaşmaktadır. Kitlesel Açık Çevrimiçi Derslerin (MOOC) devreye girmesi eğitimde köklü bir değişimin yaşanacağının habercisi olmuştur. Bu değişim özellikle üç başlıkta toplanabilir. İlk olarak görsel ve işitsel videoların yanında resim, dil ve grafik çeşitliliği artmıştır. İkinci olarak derslerin sadece öğreten tarafından verildiği bir durumdan öğreten-öğrenen etkileşimine olanak sağlayan bir duruma gelmiştir. Son olarak ise bu eğitim sonucunda geçerli bir sertifikasyon yapılabilmektedir. İngiltere’de faaliyet gösteren Open University bu konuda dijital eğitime en hızlı uyum sağlayan kurumlardan biridir. Mobil cihazların artışı ile öğrencilerin erişim alanı oldukça genişlemiştir. Açık Öğrenme Kaynaklarının (OER)gelişmesi ile bilgi herkes için ulaşılabilir, ön şartsız ve ücretsiz hale gelmiştir. Dijital dönüşüm ile yeni eğitim modelleri ortaya çıkmıştır. Harmanlanmış öğrenme, rotasyon modeli, esnek model, kişisel harmanlanmış model, çevrimiçi laboratuar modeli, zenginleştirilmiş sanal model gibi yeni modeller ortaya çıkmıştır.

Termal Otel İşletmelerinde Personel Bulma, Seçme ve Personeli İşe Yerleştirme Sürecindeki Uygulamalar ve Sorunlar Üzerine Bir Araştırma: Afyonkarahisar Örneği

 

Doç. Dr. Elbeyi PELİT, Doç. Dr. Hasan Hüseyin SOYBALI, Arş.Gör. Serkan AK

 Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi/Journal of Travel and Hospitality Management 14 (3), 2017, 53-73.

     Turizm emek-yoğun bir sektör olarak insan kaynağının oldukça önemli bir rol oynadığı bir sektördür. Bu da nitelikli iş gücünü işletmeler için hayati bir öneme sahip olduğu anlamına gelmektedir. Makale ele aldığı termal otel işletmeciliğinde işe alım süreçlerindeki uygulamaları ve zorlukları ele alarak bu sorunlara çözüm önerileri geliştirmeyi amaçlamıştır.

     Makale işe alım süreçlerinin termal otelcilik için önemini anlattıktan sonra daha önceki çalışmaları sıralamıştır. Çalışma evreni olarak Afyonkarahisar’da bulunan beş yıldızlı termal oteller seçilmiştir. Örneklem olarak Afyonkarahisar’daki tüm termal beş yıldızlı oteller ile görüşülmüş olup araştırma evreninin tamamına ulaşılmıştır. Bu otellerde insan kaynakları departmanlarının tepe yöneticileri ile yüz yüze görüşme yapılmıştır. Araştırmada nitel veriler toplanmıştır. Görüşmelerde yarı yapılandırılmış formlar kullanılmıştır. İnsan kaynakları departmanı yöneticilerine demografik bilgileri, otel hakkında ve insan kaynakları departmanı hakkında sorular sorulmuştur. Daha sonra personel bulma, personel seçimi ve işe yerleştirme süreçleri hakkında sorular sorulmuştur. Son olarak ise işe alım süreçlerindeki zorluklar sorulmuştur. Makale bulgular ve sonuç bölümüyle sonlanmaktadır.

İşletmelerde Yetkinlik Bazlı Personel Seçme Faaliyetleri Üzerine Bir Araştırma

       Çalışma işletmelerin işe alım süreçlerinde kullandıkları yetkinlik bazlı personel seçimini hangi yöntemleri kullanarak yapıldığını ve bu yöntemler arasındaki benzerlik ve farlılıkları ortaya çıkarmak için yapılmıştır.

İç Kontrol

İç kontrol işletmelerin faaliyetlerini yürütmesinde kullanılan prosedürlerden oluşmaktadır. İşletme sağlıklı bir şekilde faaliyetlerini yürütmesi için doğru iç kontrol politikaları belirlemelidir. İç kontrol faaliyetlerinin oluşturulmasında şirketin yönetimi ve üst kademe yöneticileri sorumludur. İşletmeler amaçlarına ulaşabilmek için iç kontrol prosedürlerini belirlemelidir. İç kontrol politikalarının oluşturulmasında her ne kadar üst düzey yönetimin görevi olsa da tüm çalışanların rolü ve sorumluluğu olduğu da unutulmamalıdır. İç kontrol sistemi sayesinde anlık ve sürekli bir denetim mekanizması oluşturularak işletmede gerçekleşecek yolsuzluk, hile gibi istenmeyen durumlar tespit edilebilir hatta bu kontrol mekanizmasının olması bu tür durumları caydırıcılığı ile ortaya çıkmadan önleyebilir.

            Risk hayatın her yerinde ve anında vardır. İşletmelerde bulunan risklerin belirlenmesi ve bu risklerin meydana geldiğinde oluşabilecek zararların belirlenmesi gerekmektedir. Böylece ileride kötü sonuçlar oluşturabilecek durumlar için işletmeler önlem alabilirler. Her işletmenin alabileceği risk iştahı farklıdır. Bu risk iştahına uygun şekilde risklerin önem derecesine göre sıralandırılması kaynak yönetimi açısından önemlidir.

Hile

 

Tarih boyunca hile çeşitli şekiller altında her zaman var olmuştur. Bugünkü şirketler artık çok büyük ve çok yatırımcılıdır. Yönetim kurulları yatırımcılar adına şirketi yönetirken menfaat çatışması olmaması için bazı kriterler belirlenmiştir. Burada da en önemli şey şirketin hesap verebilir ve şeffaf yönetiminin olmasıdır. Yatırımcılar bizzat şirket yönetiminde yer almayabilir. Şirket hakkında yatırımcılara bilgi sağlayacak bazı verilerin olması ve şirketin yaptığı işlerin raporlanması gerekir. Bu raporlar sayesinde yatırımcılar şirket hakkında bilgi sahibi olarak yeni yatırım yapma, yatırımlarını devam ettirme ya da yatırımlarını çekme kararı alabilirler. Bu raporlar sayesinde borsada hisse sahibi en küçük yatırımcı bile şirket hakkında güvenilir bilgiye sahip olabilir ve hakları da korunmuş olur.

Kurumsal Yönetim Derecelendirme

 Kurumsal Yönetim Derecelendirme puanlamaları bir yatırımcı için şirketin kurumsal yönetimi hakkında fikir vermektedir. Doğru bir yatırım tercihi yapılmasında tüm bu dört başlık da önemlidir. Bir şirketin sadece finansal tabloları ile değerlendirmek doğru değildir. Çünkü şirkete yatırım yapacak olan yatırımcının ne kadar korunduğu ve ne kadar bilgilendirildiği de çok önemlidir. Çok para kazanma umudu ile kurumsal bir yönetimi olmayan şirketlere para yatırmak çoğunlukla kötü sonuçlanacaktır. Ülkemizde de son yıllarda çeşitli şirketlere para yatıran insanlar sonunda büyük kayıplar ile karşılaşmışlardır. Kulaktan dolma bilgiler ve manipülatif hareketler ile yatırım kararı almak çok büyük riskleri de beraberinde getirmektedir. Elimizdeki birikimi bir yatırıma dönüştürmek istersek olabildiğince şeffaf, hesap verebilir şirketleri tercih etmemiz riskimizi düşürecektir. Bu bakımdan bu tür derecelendirmeler hangi şirkete yatırım yapılacağı konusunda belirleyici olmaktadır. Yatırımcısına doğru ve yeterli bilgi vermeyen şirketlere yatırım yapmak riskli olacaktır. Ancak yatırımcısını koruyan, hesap verebilir, şeffaf, bilgi paylaşımı yeterli ve doğru şirketler ise yatırımcının hem karar vermesi için daha fazla veri sağlayarak hem de yatırımcısının koruduğunu göstererek tercih sebebi haline gelir.

TransAsia Airways 235 Uçak Kazası İncelemesi

Kaza iniş esnasında ineceği pisten yaklaşık 1 km kadar uzakta yaşanmıştır. İlk başta kazaya sebep olabilecek unsurlar olarak hava durumu, yer kontrol, hava kontrolörü incelenmiş ve burada hava kontrolünün görüş mesafesini yer kontrole iletmesi ve yer kontrolün de uçaktaki pilotlara iletmesi incelenmiştir.

Bu inceleme sonucunda ilk rapordaki olumlu görüş mesafesi, hava durumunun ani değişimi ile ani şekilde düşmüş ancak ikinci bir rapor gelene kadar uçak kazası yaşanmıştır. Bu durumda pilotlar yanlış bilgilendirilmiş ancak bu yanlış bilginin sebebi çalışanlar değil sistemin anlık hava durumu verememesi ani hava değişimini bildirmekte geç kalmasıdır. Dışarıdan bakıldığında çalışanlar görevlerini yapıp prosedürü uygulamışlar ancak prosedür ani hava değişimini ve görüş mesafesi değişimini bildiremeyecek kadar yavaş tasarlanmıştır. Burada kontrol noktasında prosedürsel iç kontrol ile ilgili bir hata olduğu söylenebilir. Hava bilgilerini daha hızlı bir şekilde pilotlara iletebilecek bir sistem tasarlanabilirdi.

Sherlock Holmes ve Denetim

 

Sherlock Holmes adlı hayali karakter adli olayları çözen bir dedektiftir. Bu karakterin özelliği yaşanmış bir olay sonrasında bu olayın aydınlatılması ile ilgilidir. Hile veya suiistimal gibi olayların gerçekleşmesi sonucunda yürütülen soruşturma ve müfettişlik faaliyetlerine daha yatkın bir karakteri vardır. Hâlbuki iç denetim tanımı gereği hile ve suiistimal risklerini ele alır ve proaktif bir yaklaşım ile bunları gerekleşmeden önlemeye çalışır. Şirketi olumsuz etkileyecek bir durumu önceden engellemek şirket için daha avantajlı olacaktır. Bu yüzden Sherlok Holmes karakterinde birini iç denetim görevi vermek doğru bir karar değildir.

 

Sosyal Destek

 

Sosyal destek kavramına niteliksel açıdan yaklaşanlar  daha çok “sosyal ağ” terimini kullanmışlardır. Bir antropolog olan Barnes ,ilk kez 1954 yılında;sosyal ağ adını verdiği bir yöntemle Norveç’in küçük bir kasabasında ,sosyal sınıfa ve statü ilişkisine yönelik çalışmalar yapmıştır.Daha sonraları da bu yöntem kişilerin ait oldukları birincil grupların yapısal özelliklerini tanımlamak amacıyla İngiliz sosyal bilimciler tarafından kullanılmıştır.

 

    Bireyler arasındaki sosyal ilişkilerin ve yakın bağların kişilerin yaşamında ne kadar önemli olduğunun vurgulanması bir yüzyıl öncesine dayanmaktadır.

Durkheim’ın 1897’de yaptığı ‘İntihar’ isimli çalışması, o dönemin sosyal bilimcilerinde bireyler arasındaki yakın sosyal bağların önemi ile ilgili bazı düşüncelerin oluşmasına ve ortaya konmasına neden olmuştur.

 

  Bireyler arası ilişkilerin destekleyici yönleri 1950’lerin sosyoloji literatüründe sıklıkla tanımlanmıştır. John Cassel 1974’te insan sağlığının devamı için bireyler arası ilişkilerin önemli olduğunu ve hastalığın etyolojisinde psiko-sosyal süreçlerin önemli bir rol oynadığını belirterek; zorlanmalı çevresel koşullarda bireyin yaşamında ortaya çıkabilecek sosyal ilişki ve bağların kopması ya da zayıflaması durumunda hastalanma riskinin artabileceği hipotezini ortaya atmıştır. Cassel, böylece fizyolojik ve psikolojik zorlanmalı yaşam durumlarında destek gruplarının bireyi tampon bir mekanizma gibi koruyacağını ve sosyal desteğin harekete geçirilmesi ile sağlığın daha kolay korunacağını da belirtmiştir

 

Kontrol Süreci

 

Kontrol yönetim fonksiyonlarından biridir. Kontrol planlanan hedeflere ulaşmada nerede olunduğunu gösterir. Her prosedür ve uygulaması mükemmel dahi olsa değişen amaç ve planlar doğrultusunda kontrol mekanizmasına sürekli olarak ihtiyaç vardır.

 

İç denetim Bağımsız, sistematik ve düzenli olarak gerçekleştirilen, hata ve sonuçları bulmanın ötesinde faaliyetlerin etkinliğini arttırmaya yönelik olarak da tasarlanan denetim faaliyeti, bu yönüyle teftiş ve kontrol faaliyetlerinden ayrılmaktadır.

 

İç denetim, bir kurumun faaliyetlerini geliştirmek ve onlara değer katmak amacını güden bağımsız ve objektif bir güvence ve danışmanlık faaliyetidir. İç denetim, kurumun risk yönetim, kontrol ve yönetişim süreçlerinin etkililiğini değerlendirmek ve geliştirmek amacına yönelik sistemli ve disiplinli bir yaklaşım getirerek kurumun amaçlarına ulaşmasına yardımcı olur. KAYNAK: Türkiye İç Denetim Enstitüsü https://www.tide.org.tr/

 

İç Denetim Süreci

 

Bağımsız denetim firma dışından belirli bir süre ve belirli bir kapsam içinde çalışmasına rağmen iç denetim şirket içinde sürekli yer alan bir departmandır. İç denetim birimleri iç kontrol prosedürlerini düzenleyerek ve takibini yaparak iç kontrolün SÜREKLİ gelişimini sağlar. Bu durumda maliyet düşürme politikasının planlanmasında en önemli departmanlardan biri iç denetim departmanıdır.

 

İç denetim geçmişe dönük veriler üzerinden araştırma yapsa bile öngörüleri ile geleceğe dönük şirket politikalarını etkileyebilir. Şirkette herhangi bir sorun gözükmeyen ve iyi işleyen kısımlarında daha iyi nasıl olur sorusuna cevap arayarak şirkete değer katar. Bu kurumsal gelişim için çok önemlidir. İç denetim şirketin daha verimli ve etkin çalışmasını sağlayacak yöntemleri sürekli araştırarak şirket için ekonomik sıkıntı yaratabilecek durumların önüne geçmeyi sağlar. Bu sayede verimlilik ve etkinlik artıracak yönler keşfedilerek şirkete değer katar. Eğer iç denetim olmaz ise şirket iç denetim faaliyetlerine ayırdığı bütçeden çok daha fazlasını kaybedecektir.

 

Örgütsel Adalet Algısı

 

Adalet algısı ile ilgili araştırmalar sıklıkla Adams’ın (1965) eşitlik teorisine dayandırılmaktadır. Adams’a göre birey, referans olan diğeri ile yaptığı karşılaştırmada“girdi” ve “cıktı” oranlarında adaletsizlik algılarsa kızgınlık veya suçluluk gibi olumsuz duygular hisseder. Burada “girdi” olarak ifade edilenler yaş, kıdem, eğitim, çaba, sosyal statü, yetenek gibi bireysel nitelik ve özelliklerdir.