Hile

 

Tarih boyunca hile çeşitli şekiller altında her zaman var olmuştur. Bugünkü şirketler artık çok büyük ve çok yatırımcılıdır. Yönetim kurulları yatırımcılar adına şirketi yönetirken menfaat çatışması olmaması için bazı kriterler belirlenmiştir. Burada da en önemli şey şirketin hesap verebilir ve şeffaf yönetiminin olmasıdır. Yatırımcılar bizzat şirket yönetiminde yer almayabilir. Şirket hakkında yatırımcılara bilgi sağlayacak bazı verilerin olması ve şirketin yaptığı işlerin raporlanması gerekir. Bu raporlar sayesinde yatırımcılar şirket hakkında bilgi sahibi olarak yeni yatırım yapma, yatırımlarını devam ettirme ya da yatırımlarını çekme kararı alabilirler. Bu raporlar sayesinde borsada hisse sahibi en küçük yatırımcı bile şirket hakkında güvenilir bilgiye sahip olabilir ve hakları da korunmuş olur.

Kurumsal Yönetim Derecelendirme

 Kurumsal Yönetim Derecelendirme puanlamaları bir yatırımcı için şirketin kurumsal yönetimi hakkında fikir vermektedir. Doğru bir yatırım tercihi yapılmasında tüm bu dört başlık da önemlidir. Bir şirketin sadece finansal tabloları ile değerlendirmek doğru değildir. Çünkü şirkete yatırım yapacak olan yatırımcının ne kadar korunduğu ve ne kadar bilgilendirildiği de çok önemlidir. Çok para kazanma umudu ile kurumsal bir yönetimi olmayan şirketlere para yatırmak çoğunlukla kötü sonuçlanacaktır. Ülkemizde de son yıllarda çeşitli şirketlere para yatıran insanlar sonunda büyük kayıplar ile karşılaşmışlardır. Kulaktan dolma bilgiler ve manipülatif hareketler ile yatırım kararı almak çok büyük riskleri de beraberinde getirmektedir. Elimizdeki birikimi bir yatırıma dönüştürmek istersek olabildiğince şeffaf, hesap verebilir şirketleri tercih etmemiz riskimizi düşürecektir. Bu bakımdan bu tür derecelendirmeler hangi şirkete yatırım yapılacağı konusunda belirleyici olmaktadır. Yatırımcısına doğru ve yeterli bilgi vermeyen şirketlere yatırım yapmak riskli olacaktır. Ancak yatırımcısını koruyan, hesap verebilir, şeffaf, bilgi paylaşımı yeterli ve doğru şirketler ise yatırımcının hem karar vermesi için daha fazla veri sağlayarak hem de yatırımcısının koruduğunu göstererek tercih sebebi haline gelir.

TransAsia Airways 235 Uçak Kazası İncelemesi

Kaza iniş esnasında ineceği pisten yaklaşık 1 km kadar uzakta yaşanmıştır. İlk başta kazaya sebep olabilecek unsurlar olarak hava durumu, yer kontrol, hava kontrolörü incelenmiş ve burada hava kontrolünün görüş mesafesini yer kontrole iletmesi ve yer kontrolün de uçaktaki pilotlara iletmesi incelenmiştir.

Bu inceleme sonucunda ilk rapordaki olumlu görüş mesafesi, hava durumunun ani değişimi ile ani şekilde düşmüş ancak ikinci bir rapor gelene kadar uçak kazası yaşanmıştır. Bu durumda pilotlar yanlış bilgilendirilmiş ancak bu yanlış bilginin sebebi çalışanlar değil sistemin anlık hava durumu verememesi ani hava değişimini bildirmekte geç kalmasıdır. Dışarıdan bakıldığında çalışanlar görevlerini yapıp prosedürü uygulamışlar ancak prosedür ani hava değişimini ve görüş mesafesi değişimini bildiremeyecek kadar yavaş tasarlanmıştır. Burada kontrol noktasında prosedürsel iç kontrol ile ilgili bir hata olduğu söylenebilir. Hava bilgilerini daha hızlı bir şekilde pilotlara iletebilecek bir sistem tasarlanabilirdi.

Sherlock Holmes ve Denetim

 

Sherlock Holmes adlı hayali karakter adli olayları çözen bir dedektiftir. Bu karakterin özelliği yaşanmış bir olay sonrasında bu olayın aydınlatılması ile ilgilidir. Hile veya suiistimal gibi olayların gerçekleşmesi sonucunda yürütülen soruşturma ve müfettişlik faaliyetlerine daha yatkın bir karakteri vardır. Hâlbuki iç denetim tanımı gereği hile ve suiistimal risklerini ele alır ve proaktif bir yaklaşım ile bunları gerekleşmeden önlemeye çalışır. Şirketi olumsuz etkileyecek bir durumu önceden engellemek şirket için daha avantajlı olacaktır. Bu yüzden Sherlok Holmes karakterinde birini iç denetim görevi vermek doğru bir karar değildir.

 

Sosyal Destek

 

Sosyal destek kavramına niteliksel açıdan yaklaşanlar  daha çok “sosyal ağ” terimini kullanmışlardır. Bir antropolog olan Barnes ,ilk kez 1954 yılında;sosyal ağ adını verdiği bir yöntemle Norveç’in küçük bir kasabasında ,sosyal sınıfa ve statü ilişkisine yönelik çalışmalar yapmıştır.Daha sonraları da bu yöntem kişilerin ait oldukları birincil grupların yapısal özelliklerini tanımlamak amacıyla İngiliz sosyal bilimciler tarafından kullanılmıştır.

 

    Bireyler arasındaki sosyal ilişkilerin ve yakın bağların kişilerin yaşamında ne kadar önemli olduğunun vurgulanması bir yüzyıl öncesine dayanmaktadır.

Durkheim’ın 1897’de yaptığı ‘İntihar’ isimli çalışması, o dönemin sosyal bilimcilerinde bireyler arasındaki yakın sosyal bağların önemi ile ilgili bazı düşüncelerin oluşmasına ve ortaya konmasına neden olmuştur.

 

  Bireyler arası ilişkilerin destekleyici yönleri 1950’lerin sosyoloji literatüründe sıklıkla tanımlanmıştır. John Cassel 1974’te insan sağlığının devamı için bireyler arası ilişkilerin önemli olduğunu ve hastalığın etyolojisinde psiko-sosyal süreçlerin önemli bir rol oynadığını belirterek; zorlanmalı çevresel koşullarda bireyin yaşamında ortaya çıkabilecek sosyal ilişki ve bağların kopması ya da zayıflaması durumunda hastalanma riskinin artabileceği hipotezini ortaya atmıştır. Cassel, böylece fizyolojik ve psikolojik zorlanmalı yaşam durumlarında destek gruplarının bireyi tampon bir mekanizma gibi koruyacağını ve sosyal desteğin harekete geçirilmesi ile sağlığın daha kolay korunacağını da belirtmiştir

 

Kontrol Süreci

 

Kontrol yönetim fonksiyonlarından biridir. Kontrol planlanan hedeflere ulaşmada nerede olunduğunu gösterir. Her prosedür ve uygulaması mükemmel dahi olsa değişen amaç ve planlar doğrultusunda kontrol mekanizmasına sürekli olarak ihtiyaç vardır.

 

İç denetim Bağımsız, sistematik ve düzenli olarak gerçekleştirilen, hata ve sonuçları bulmanın ötesinde faaliyetlerin etkinliğini arttırmaya yönelik olarak da tasarlanan denetim faaliyeti, bu yönüyle teftiş ve kontrol faaliyetlerinden ayrılmaktadır.

 

İç denetim, bir kurumun faaliyetlerini geliştirmek ve onlara değer katmak amacını güden bağımsız ve objektif bir güvence ve danışmanlık faaliyetidir. İç denetim, kurumun risk yönetim, kontrol ve yönetişim süreçlerinin etkililiğini değerlendirmek ve geliştirmek amacına yönelik sistemli ve disiplinli bir yaklaşım getirerek kurumun amaçlarına ulaşmasına yardımcı olur. KAYNAK: Türkiye İç Denetim Enstitüsü https://www.tide.org.tr/